© สงวนลิขสิทธิ์ 2022 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)
Menu
อาหารเหลวที่ให้ผ่านทางระบบทางเดินอาหาร ถูกใช้เพื่อเป็นสารอาหารให้กับคนที่รับประทานอาหารไม่ได้ตามปกติโดยเฉพาะในผู้สูงอายุ อาหารกลุ่มนี้ส่วนใหญ่ใช้วัตถุดิบหลักที่หาได้ทั่วไปนั้น และมีวิธีการจัดเตรียมที่ยุ่งยาก มีโอกาสเสี่ยงต่อเชื้อโรคปนเปื้อน มีคุณค่าทางโภชนาการที่ไม่แน่นอน รสชาติไม่อร่อย และมีอายุการเก็บรักษาสั้น คนส่วนใหญ่จึงนิยมเลือกใช้อาหารชนิดสูตรสาเร็จพร้อมบริโภคมากกว่า ซึ่งมีราคาต่อหน่วยที่สูง ปัจจุบันยังมีผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้ในท้องตลาดไม่มากนัก โดยเฉพาะที่ผลิตจากวัตถุดิบหลักจากธรรมชาติ โดยมีรสชาติอร่อยและเป็นเอกลักษณ์โดดเด่นของไทย คุณค่าทางสารอาหารครบถ้วนและราคาเหมาะสม
จุดประสงค์การวิจัย และวิธีวิจัย ผู้วิจัยต้องการพัฒนา และปรับปรุงรสชาติของผลิตภัณฑ์ให้เป็นเครื่องดื่มเสริมอาหารหรือทดแทนอาหารได้ โดยเน้นการใช้วัตถุดิบจากธรรมชาติ โดยคานึงถึงคุณค่าทางโภชนาการให้เหมาะกับปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุที่ต้องการโปรตีนสูงและควบคุมระดับน้าตาลในเลือด และศึกษากระบวนการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้ง่ายต่อการนาไปใช้ และมีอายุการเก็บรักษาที่ยาวนาน การพัฒนาสูตรอาหาร มีการกาหนดสัดส่วนพลังงานอยู่ที่ 1 กิโลแคลอรี/มิลลิลิตร ร้อยละของคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน อยู่ที่ 30-40, 20-30 และ 30-50 ตามลาดับ ในสูตรปกติ ส่วนสูตรคาร์โบไฮเดรตต่า มีร้อยละของคาร์โบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน อยู่ที่ 25-35, 25-30 และ 35-55 ตามลาดับ
ผลการศึกษา ได้ผลิตภัณฑ์ 4 สูตร ขนาด 180 มิลลิลิตร โดยมีความหนืดในระดับพุดดิ้ง แบ่งเป็นสูตรปกติ 2 สูตร ได้แก่ สูตรงาขาว ให้พลังงาน 180 กิโลแคลอรี มีอัตราส่วนคาร์โบไฮเดรต: โปรตีน: ไขมัน เท่ากับ 38:27:34 และสูตรไก่เห็ดชิทาเกะ ให้พลังงาน 192 กิโลแคลอรี มีอัตราส่วนคาร์โบไฮเดรต: โปรตีน: ไขมัน เท่ากับ 34:23:43 และสูตรคาร์โบไฮเดรตต่า 2 สูตร ได้แก่ สูตรงาขาว ให้พลังงาน 182 กิโลแคลอรี มีอัตราส่วนคาร์โบไฮเดรต: โปรตีน: ไขมัน เท่ากับ 28:26:46 และสูตรงาขาวผสมงาดา ให้พลังงาน 191 กิโลแคลอรี มีอัตราส่วนคาร์โบไฮเดรต: โปรตีน: ไขมัน เท่ากับ 26:26:49 ทุกสูตรมีสัดส่วนของวิตามินและเกลือแร่ที่ดี
จากการศึกษาสรุปได้ว่า ผลิตภัณฑ์ที่ได้มีรสชาติอร่อย สามารถรับประทานทางปากแบบปกติ โดยอาหารดังกล่าว ยังคงคุณค่าทางโภชนาการ และมีอายุการเก็บที่ยาวนาน ผลิตภัณฑ์นี้จึงอาจจะเป็นทางเลือกสาหรับผู้สูงอายุต้องการควบคุมระดับน้าตาลในเลือด แต่ยังต้องการอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง
Enteral nutrition has long been preferably used to supplement or enhance the nutritional status of individuals with insufficient oral intake especially in the elderly. A majority of these products is made from locally available raw materials as the primary choice for nutrition therapy. Due to complex processing it leads to a risk of contamination, inconsistent nutrition values, unfavorable taste and short shelf lives. Therefore, complete commercial formulas are preferred. To date, these products are limited especially those produced from natural Thai ingredients with high nutrient values and affordable price.
Objectives and Methods: We aimed to develop nutrition-dense complete enteral formulas mainly from locally available natural ingredients to meet needs for elderly individuals who require high protein intake and glycemic control. We also aimed to study appropriate process and packaging for sterilization. The products were formulated to supply 1 kilocalorie/milliliter (kcal/ml). Dietary compositions in regular formulas were 30-40% carbohydrate, 20-30% protein and 30-50% fat while in low carbohydrate formulas they were 25-35% carbohydrate, 25-30% protein and 35-55% fat.
Results: We developed 4 180-ml recipes that have pudding-like texture. The first two were regular formulas with white sesame flavor (180 kcal and C:P:F ratio of 38:27:34) and chicken-shitake flavor (192 kcal and C:P:F ratio of 34:23:43). The latter two low carbohydrate formulas were white sesame flavor (182 kcal and C:P:F ratio of 28:26:46), and black sesame flavor (191 kcal and C:P:F ratio of 26:26:49). All vitamins and minerals were approximately adjusted. These products offered favorable taste and can be provided orally. They had high nutritional values and long shelf lives according to sterilization process. These products can be an alternative particularly for advanced age with inadequate nutritional intake who may require complete high nutritious enteral formulas.
© สงวนลิขสิทธิ์ 2022 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)